Ζουρνάς

τουρκικός και συριακός ζουρνάς

Ο ζουρνάς είναι πνευστό μουσικό όργανο που παίζεται στο κέντρο της Ευρασίας και απαντάται από τα Βαλκάνια έως την Κεντρική Ασία. Συνήθως συνοδεύεται από νταούλι (μπάσο τύμπανο) στην λαϊκή μουσική της Ανατολίας.

Πίνακας περιεχομένων

• 1 Χαρακτηριστικά και ιστορία
• 2 Λαογραφικό
• 3 Ετυμολογία και ορολογία
• 4 Παραπομπές
• 5 Πηγές

Χαρακτηριστικά και ιστορία

Μενου

0:00

Ηχητικό παράδειγμα ζουρνά, "Τζιάκα"

 

Karna, ένα από τα αρχαία περσικά μουσικά όργανα, 6ος αιώνας π.Χ., Μουσείο Περσέπολης.

Ο ζουρνάς είναι ξύλινο πνευστό όργανο που παίζεται στις χώρες της Ανατολίας, της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας κυρίως στη λαϊκή μουσική. Ο ζουρνάς είναι ένα κωνικό όμποε, κατασκευασμένο από το δέντρο βερικοκιά, και χρησιμοποιεί ένα διπλό καλάμι που δημιουργεί έναν απότομο, διαπεραστικό ήχο. Ιστορικά έχει παιχτεί σε εξωτερικούς χώρους κατά τη διάρκεια των εορταστικών εκδηλώσεων, όπως οι γάμοι και οι αργίες. Έχει οκτώ τρύπες στο μπροστινό μέρος, επτά από τις οποίες χρησιμοποιούνται κατά την αναπαραγωγή, και μία τρύπα αντίχειρα που αλλάζει οκτάβα.
Είναι παρόμοιο με το mizmar της αραβικής μουσικής. Ο ζουρνάς χρησιμοποιείται επίσης στη λαϊκή μουσική των χωρών της περιοχής, ιδίως στο Ιράν, την Αρμενία, το Ισραήλ, το Αφγανιστάν, το Ιράκ, την Συρία, την Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν, την Ελλάδα, την Βουλγαρία, την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, την Αλβανία, την Σερβία, την Βοσνία, την Κροατία και άλλες χώρες του Καυκάσου, και έχει πλέον εξαπλωθεί σε όλη την Κίνα και την Ανατολική Ευρώπη. Στα σλαβικά έθνη των Βαλκανίων, συνήθως ονομάζεται ζούρλα (зурла).
Ο ζουρνάς είναι κατά πάσα πιθανότητα ο άμεσος προκάτοχος του ευρωπαϊκού shawm, και σχετίζεται με την κινεζική suona^[1] που χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα σε γάμους, ναούς και κηδείες.
Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τύποι ζουρνά. Όλοι μοιράζονται ένα και το ίδιο πηνίο ήχου -το λεγόμενο Kalem- που είναι στην πραγματικότητα ένα πολύ σφιχτό (και μικρό) διπλό καλάμι, μερικές φορές φτιαγμένο από φύλλα σιταριού. Ο μακρύτερος (και χαμηλότερος) είναι ο ζουρνάς Καμπά, που χρησιμοποιείται στη βόρεια Τουρκία και τη Βουλγαρία. Κατά γενικό κανόνα, ο ζουρνάς είναι κωνικός και κατασκευάζεται από ξύλο.